Konu: Eskişehir'in Mihalıççık ilçesine bağlı Karageyikli köyünün adına dair bir rivayet
Derlemeci: Deniz Karakurt

Eskişehir ilinin Mihalıççık ilçesine yaklaşık 20 km uzaklıkta Karageyikli köyü bulunur. Köyün adına dair dinlediğim bir öykü şöyledir. Bir zamanlar Tekkeşin Ali adında birisi yaşarmış. Durumu pek iyi değilmiş, zar zor kıt kanaat geçinirmiş. Sadece bir öküzü varmış, onunla işlerini görmeye çalışırmış. Eline baltasını alır köyün arka tarafındaki Sündiken dağlarına çıkarmış, sabahtan akşama kadar uğraşır odun keser getirirmiş. Kestiği odunlardan kendi ihtiyacı kadar alır evine bırakır geri kalanını ise ihtiyacı olanlara, isteyenlere verir onlar da karşılığında gönüllerinden ne koparsa Ali’ye verirlermiş. Kimi ekmek verir, kimi yiyecek başka şeyler, kimi buğday, maddi imkanı olanlar da para… Kimseye az verdin çok verdin demezmiş. Az oldu şu kadar daha isterim diye itiraz etmezmiş. Köylü de zaten elinden ne geliyorsa o kadarını verir, güçlerinin yettiği kadar ondan bir şey esirgemezlermiş. Ama işte fakirlik üstüne bir de kıtlık dönemi herkes zar zor geçinirmiş. Ali de elinden geldiği kadar çalışır, kimseden karşılıksız bir şey beklemezmiş.

Ali yine bir gün öküzü ile dağdan odun getirmeye çıktığında köye misafir olarak birileri gelmiş. Misafirlere yiyecek içecek birşeyler hazırlamak için yakacak odun gerekmiş. Oradakiler “Ali birazdan geri döner, o yüzden biraz bekleyelim hem odunu ondan alırız hem de hazırlanan sofradan nasiplenir pişen aştan yer” demişler. Böylece o esnada laf lafı açar ve misafir olarak gelmiş olan Oruç Dede adındaki bu kişiye ve yanındaki arkadaşına Alinin yoksulluğundan bahsederler. Tek öküzü ile çalıştığını söylerler, durumunu anlatırlar. Aradan kısa bir zaman geçer, gerçekten de Ali çok uzaktan görünür. Herkes bir işle meşgulken Oruç Dede’nin gözü uzaktan gelen adama takılır. Ancak ilginç bir şey dikkatini çeker. Köylüler Ali’nin tek öküzü olduğunu söyledikleri halde yanında başka bir tane daha vardır. Önce önemsemez, belki köylülerin yanlış söylediğini veya kendinin yanlış anladığını düşünür kim bilir. O yüzden kimseye ses etmez. Yanındakilerle biraz daha konuştuktan sonra kafasını tekrar oduncunun geldiği yöne çevirir. Bu kez biraz daha şaşırır, öküzün yanına koşulmuş olan diğer hayvanın boynuzları oldukça büyüktür. Kimseye bir şey söylemeden ve ses etmeden iyice dikkat kesilir. Yaklaşmalarını bekler. Gelenler iyice seçilebilir hale gelince hayvanın çatal boynuzları daha da belirginleşir. Biraz daha yaklaştıklarında artık açıkça görür. Öküzün yanına bir geyik koşulu olarak yüklenmiş olan odunları getirmektedirler. Oruç Baba şaşkınlıkla yanındaki arkadaşına yüksek sesle; “Odun taşıyan geyiğe bak” der. Arkadaşı ve onu duyan bir iki kişi daha dönerek o yöne doğru bakarlar. Çatal boynuzlu geyik görüldüğünü hissederek birilerinin kendine baktığını anlayıp ürkünce sırtındaki odunları atar ve dağa geri kaçar. Tekkeşin Ali ise geyiğin belki de bir daha kendisine hiç yardıma gelmeyeceğini düşünerek tanımadığı bu misafirlere ilenir (beddua eder). Oruç Dede ve arkadaşı köyden ayrılırken birden yağmur başlar ve üzerlerine düşen yıldırımla ölürler. Bu iki kişinin mezarlarının kalıntısı öldükleri yerde, köyün dağı gören üst tarafında halen durmaktadır. İşte dağa kaçan bu geyiğin renginden dolayı köye Karageyikli ismi verilmiştir.

Ek bilgi / Derlemeci notu: Köyde Şeyh Musa Tekkesi adında bir de ziyaret yeri bulunmaktadır. 1987 yılında üzerine küçük bir yapı inşa edilmiştir (veya eski bir yapı yeniden onarılmıştır). İçinde yakın zamanlarda mermerden yeniden yapılmış 3 tane mezar vardır. Birinin Şeyh Musa’ya diğer ikisinin ise oğlu ve gelinine ait olduğu bilgileri mezar taşlarına da yazılmıştır. Türbenin hemen yanında ise her biri kenarlarına doğal taşlar dizilerek oluşturulmuş kabirlerden oluşan bir şehitlik bulunmaktadır. Mezarların üzerinde veya yanında büyümüş ağaçlar vardır. Şehitliğin hangi dönemden kaldığı belli değildir. Aslında bana anlatılan yukarıdaki öyküye göre köyün adının bu türbe ile bir ilgisi yoktur (eğer başka bir rivayet daha yoksa). Ancak yörede burasının Karageyikli Türbesi olarak anılması nedeniyle bir ilişkilendirme söz konusu olması da muhtemeldir.

Derlemeci: Deniz Karakurt
© Kaynak belirtmeden paylaşılamaz, alıntı yapılamaz.